Inflatie raakt vrijwel elk onderdeel van het bedrijfsleven – van personeelskosten tot leveranciersprijzen. Daarom is inflatiecorrectie een veelbesproken onderwerp in contracten en financiële afspraken. Maar is inflatiecorrectie verplicht? En zo ja, wanneer precies? Veel ondernemers worstelen met deze vraag, vooral bij langlopende contracten of prijsafspraken.
In dit artikel leggen we uit wanneer inflatiecorrectie verplicht is, hoe je het correct toepast en wat de juridische en financiële valkuilen zijn. We bieden ook minder bekende inzichten, zoals hoe je inflatiecorrectie strategisch kunt gebruiken in onderhandelingen of personeelsbeleid.
In het kort
Inflatiecorrectie is niet wettelijk verplicht, maar kan wél contractueel verplicht worden gesteld.
In cao’s en huurovereenkomsten komt inflatiecorrectie vaak voor – hier is het meestal verplicht.
Ondernemers kunnen inflatiecorrectie strategisch inzetten in offertes, raamcontracten en arbeidsovereenkomsten.
Belangrijk is dat je indexatie expliciet opneemt in je contracten, met duidelijke methodiek.
Onderscheidende tip: inflatiecorrectie kan ook intern toegepast worden als stuurmiddel voor kostenallocatie en winstbeheer.
Wanneer is inflatiecorrectie verplicht?
Er bestaat geen algemene wet die inflatiecorrectie verplicht stelt in Nederland. Toch is inflatiecorrectie verplicht zodra dit contractueel is overeengekomen. In veel sectoren is het een standaardbepaling in arbeidsovereenkomsten, huurovereenkomsten of samenwerkingscontracten. Denk aan bepalingen zoals:
“Jaarlijkse indexering op basis van de CPI (Consumentenprijsindex) van het CBS”
“Prijsaanpassing per 1 januari conform de CBS-index voor zakelijke dienstverlening”
In deze gevallen is inflatiecorrectie dus bindend, ook als één van de partijen hier later van af wil zien. Het is een contractuele verplichting – met dezelfde juridische kracht als andere afspraken in het contract.
Inflatiecorrectie in arbeidsovereenkomsten en cao’s
Bij werknemers speelt inflatiecorrectie vooral in het kader van loonontwikkeling. In cao’s is inflatiecorrectie soms expliciet vastgelegd als jaarlijkse verhoging gekoppeld aan de consumentenprijsindex (CPI). Werkgevers moeten zich hier dan aan houden. Voor individuele arbeidsovereenkomsten geldt hetzelfde: als inflatiecorrectie in de arbeidsovereenkomst is opgenomen, is toepassing ervan verplicht.
Praktijkvoorbeeld: Stel, in een arbeidsovereenkomst staat dat het salaris jaarlijks aangepast wordt op basis van inflatie volgens de CPI. Dan moet je als werkgever die verhoging toepassen – zelfs als de inflatie 7% bedraagt. Doe je dat niet, dan overtreed je het contract.
Onderscheidende tip: ondernemers kunnen kiezen voor een hybride vorm waarbij een vaste stijging én een inflatiecomponent zijn opgenomen. Bijvoorbeeld: “2% vaste stijging + eventuele CPI-correctie boven 2%”.
Inflatiecorrectie in commerciële contracten
Voor leverancierscontracten, onderhoudscontracten, huur, lease of langdurige dienstverlening is inflatiecorrectie een strategisch middel om marges te beschermen. De verplichting ontstaat zodra je inflatiecorrectie in het contract opneemt. Het probleem: veel ondernemers vergeten het op te nemen of formuleren het vaag.
Slechte formulering: “Prijs aanpasbaar bij inflatie.”
Goede formulering: “Jaarlijkse prijsaanpassing op 1 januari op basis van het door het CBS gepubliceerde CPI-cijfer, reeks alle huishoudens, referentiemaand oktober.”
Door duidelijk te specificeren:
Wanneer de correctie plaatsvindt
Welke index wordt gebruikt
Of er een minimum of maximum geldt
…voorkom je discussie en ben je juridisch sterker onderbouwd.
“Inflatiecorrectie is geen luxe, maar een strategisch schild tegen waardeverlies in langdurige zakelijke afspraken.
Hoe je inflatiecorrectie correct doorvoert
Als inflatiecorrectie contractueel verplicht is, moet je deze ook correct toepassen. Dit lijkt simpel, maar in de praktijk worden hier veel fouten in gemaakt.
Stappen voor correcte toepassing:
Raadpleeg de juiste CPI-reeks (bijv. “alle huishoudens” of “laagste inkomensgroep”).
Gebruik de juiste referentiemaand (vaak oktober of september van het voorgaande jaar).
Rond af naar boven of beneden volgens de afgesproken regels (meestal op hele euro’s).
Communiceer de correctie tijdig – vaak moet dit 1 of 2 maanden vooraf worden aangekondigd.
Let op: als je de inflatiecorrectie overslaat terwijl het contract dit verplicht, kan je wederpartij achteraf aanspraak maken op nabetaling of schadevergoeding.
Inflatiecorrectie verplicht opnemen in nieuwe contracten?
Als ondernemer is het verstandig om inflatiecorrectie als standaardclausule op te nemen in offertes, overeenkomsten en algemene voorwaarden. Zeker bij contracten die langer dan een jaar lopen of die afhankelijk zijn van vaste tarieven, is dit cruciaal.
Onderscheidende toepassing: gebruik inflatiecorrectie niet alleen als verdedigingsmiddel, maar ook als onderhandelingsinstrument. Bied bijvoorbeeld een iets lagere vaste prijs in ruil voor automatische jaarlijkse indexering. Dit geeft je op lange termijn bescherming zonder dat het als ‘prijsverhoging’ voelt voor de klant.
De fiscale kant van inflatiecorrectie
Hoewel inflatiecorrectie zelf geen fiscale verplichting is, heeft het wél gevolgen voor je winst- en verliesrekening. Als je jaarlijks indexeert, stijgen je inkomsten en daarmee ook je belastbare winst – tenzij je kosten eveneens meestijgen.
Voor de btw geldt: het gecorrigeerde bedrag wordt leidend voor de aangifte. Let dus op:
Pas je inflatiecorrectie toe vóór facturering, zodat je btw-bedrag klopt.
Vermeld de indexering expliciet op de factuur.
Boekhoudkundige tip: maak een aparte grootboekrekening aan voor “inkomsten uit inflatiecorrectie”, zodat je goed inzicht houdt in het effect ervan op je marge.
Wat als inflatie negatief is?
Een interessante vraag is wat er gebeurt bij deflatie – oftewel: negatieve inflatie. Moet je dan prijzen verlagen? Dat hangt af van je contract.
Staat er: “aanpassing aan CPI” zonder minimum, dan kan dat juridisch betekenen dat je prijzen moet verlagen. Om dat te voorkomen, nemen veel ondernemers een bodem in hun clausule op, zoals:
“Indexering met een minimum van 0%”
“Bij negatieve inflatie blijft prijs gelijk”
Advies: controleer bestaande contracten hierop, vooral die van vóór 2022, toen deflatie nauwelijks een thema was.
Lees ook deze artikelen
Alternatieven voor traditionele inflatiecorrectie
Niet elk bedrijf wil of kan werken met de standaard CPI. Er zijn alternatieve indexen die beter aansluiten op specifieke sectoren:
Prijsindex Zakelijke Dienstverlening (PZD): voor consultancy en juridische dienstverlening.
Bouwkostenindex: voor bouwbedrijven.
CAO-loonindex: voor arbeid-gerelateerde diensten.
Door een branchegerichte index te gebruiken, zorg je voor een eerlijker en realistischer aanpassing. Zeker als je kostenstructuur afwijkt van de gemiddelde inflatie (bijvoorbeeld bij hoge loonkosten of energieverbruik), is dit een verstandige keuze.
Interne inflatiecorrectie: sturing op budget en rendement
Een minder bekende maar krachtige toepassing is het gebruik van inflatiecorrectie binnen je eigen organisatie. Grote bedrijven hanteren dit om budgetten en interne doorbelastingen jaarlijks te indexeren. Maar ook in het mkb kan dit waardevol zijn, bijvoorbeeld:
Voor doorbelasting van kosten tussen bv’s binnen een holding
Voor jaarlijkse bijstelling van afdelingsbudgetten
Voor managementrapportages waarin rendement per dienst of product wordt gemeten
Voordeel: je houdt reële marges in beeld en voorkomt dat inflatie ongemerkt je winstgevendheid aantast.
Waarom inflatiecorrectie geen bijzaak meer is
Inflatiecorrectie is een krachtig instrument dat veel verder reikt dan alleen prijsverhoging. Of het nu contractueel verplicht is of niet, het beïnvloedt je cashflow, je relatie met klanten én je positie in onderhandelingen. Ondernemers die inflatiecorrectie strategisch toepassen, beschermen niet alleen hun winstmarges maar bouwen ook aan een financieel robuuste organisatie. Juist in tijden van economische schommelingen is dit geen bijzaak, maar essentieel gereedschap voor duurzame bedrijfsvoering.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
